Các quy định liên quan đến cho thuê, mượn tài sản thế chấp

Theo quy định tại khoản 6 Điều 321 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì bên thế chấp “Được cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp nhưng phải thông báo cho bên thuê, bên mượn biết về việc tài sản cho thuê, cho mượn đang được dùng để thế chấp và phải thông báo cho bên nhận thế chấp biết”.

Mặt khác, theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì “Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng”.

Điều 34 Nghị định số: 21/2021/NĐ-CP ngày 19 tháng 3 năm 2021 về việc thế chấp liên quan đến tài sản cho thuê, cho mượn:

1. Trường hợp tài sản đang cho thuê, cho mượn được dùng để thế chấp thì bên thế chấp phải thông báo cho bên nhận thế chấp biết.

2. Việc tài sản thế chấp đang được cho thuê, cho mượn bị xử lý theo trường hợp quy định tại Điều 299 của Bộ luật Dân sự không làm chấm dứt hợp đồng thuê, hợp đồng mượn; bên thuê, bên mượn được tiếp tục thuê, mượn cho đến khi hết thời hạn theo hợp đồng.

3. Trường hợp biện pháp thế chấp đã phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba mà bên thế chấp dùng tài sản thế chấp để cho thuê, cho mượn nhưng không thông báo cho bên nhận thế chấp biết thì hợp đồng thuê, hợp đồng mượn chấm dứt tại thời điểm xử lý tài sản thế chấp. Quyền, nghĩa vụ giữa bên thế chấp và bên thuê, bên mượn được giải quyết theo thỏa thuận trong hợp đồng thuê tài sản, hợp đồng mượn tài sản, quy định của Bộ luật Dân sự, luật khác liên quan.

Lưu ý, khi công chứng hợp đồng cho thuê, mượn tài sản đang thế chấp thì cần liên hệ tổ chức tín dụng xin: bản chính Giấy chứng nhận tài sản hoặc có thể bản sao Giấy chứng nhận tài sản và đóng dấu đang giữ bản chính, công văn đồng ý cho thuê tài sản đang thế chấp. Mặt khác hiện nay việc cho thuê quyền sử dụng đất, tài sản cũng không bắt buộc phải công chứng.

Như vậy, dựa trên cơ sở nguyên tắc cơ bản của Bộ luật Dân sự năm 2015 thì việc các bên có thỏa thuận bên thế chấp được cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp nếu được sự đồng ý của ngân hàng là phù hợp với nguyên tắc cơ bản của Bộ luật dân sự năm 2015.

Nguyễn Văn Ngọc (tổng hợp)