Cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết có được không?

Hiện nay các văn phòng công chứng khi công chứng các hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản của vợ, chồng đều yêu cầu công dân phải nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của người liên quan đến hợp đồng, giao dịch, kể cả đối với người đã chết, gây phiền hà cho người dân, lúng túng cho chính quyền cấp xã trong việc xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết.

Không được cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết

Ngày 26/5/2016, Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực Bộ Tư pháp ban hành Công văn số 843/HTQTCT-HT về việc hướng dẫn nghiệp vụ hộ tịch, theo đó đối với yêu cầu cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết thì Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định.

Theo quy định tại Điều 2 Thông tư 04/2020/TT-BTP của Bộ Tư háp hướng dẫn Luật Hộ tịch và Nghị định 23/2015/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn Luật Hộ tịch thì người yêu cầu cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác thực hiện yêu cầu cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

Theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 04/2020/TT-BTP thì ủy quyền đăng ký hộ tịch thực hiện như sau:

‘‘1. Người yêu cầu cấp bản sao trích lục hộ tịch, cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, yêu cầu đăng ký các việc hộ tịch theo quy định tại Điều 3 Luật hộ tịch (sau đây gọi là yêu cầu đăng ký hộ tịch) được uỷ quyền cho người khác thực hiện thay; trừ trường hợp đăng ký kết hôn, đăng ký lại việc kết hôn, đăng ký nhận cha, mẹ, con thì không được ủy quyền cho người khác thực hiện, nhưng một bên có thể trực tiếp nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền, không phải có văn bản ủy quyền của bên còn lại.

Việc ủy quyền phải lập thành văn bản, được chứng thực theo quy định của pháp luật. Trường hợp người được ủy quyền là ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em ruột của người ủy quyền thì văn bản ủy quyền không phải chứng thực’’.

Căn cứ vào quy định trên thì người đã chết không thể ủy quyền được và cũng không thể trực tiếp đến để yêu cầu Cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân nên trường hợp này, UBND cấp xã từ chối việc cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết.

Đối với yêu cầu của các tổ chức hành nghề công chứng phải có giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết thì các cơ quan tiếp nhận hồ sơ yêu cầu tổ chức hành nghề công chứng tự xác minh về tình trạng hôn nhân của người đã chết, không yêu cầu giấy tờ, thủ tục không có trong quy định về thủ tục hành chính.

Nguyễn Văn Ngọc