Chia di sản khi có vợ và sống chung như vợ chồng với người khác

I - Tình huống:

Ông A, bà B kết hôn với nhau và có hai người con chung là C, D.

Năm 2004, ông A bỏ nhà chung sống với bà H như vợ chồng và có 2 người con chung là E sinh năm 2005 và F sinh năm 2007.

Năm 2016, ông A viết di chúc chia cho bà B ½ di sản, bà H ¼ di sản.

Năm 2017, ông A chết. Tài sản chung giữa A và B là 200 triệu, ông A và bà H có tài sản chung là 600 triệu.

Hãy chia di sản của ông A.

II - Giải quyết tình huống:

Di sản ông A để lại là: 300 triệu đồng ( ½ trong tài sản chung với bà H) + 200 triệu đồng (tài sản chung với bà B) chia đôi = 250 triệu đồng (ông A = bà B = 250 triệu đồng).

Vì: Phần tài sản chung với bà H (nếu không chứng minh được phần mà A, H sở hữu là bao nhiêu thì chia đôi) là 300 triệu đồng. Đây là tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân của ông A với bà B (nếu không chứng minh được là tài sản riêng của ông A) thì là tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân của ông A, bà B.

Giả sử, di chúc ông A để lại là hợp pháp thì bà B ½ di sản (=125 triệu đồng), bà H ¼ di sản (=62,5 triệu đồng); phần còn lại sẽ được chia theo pháp luật (B, C, D, E, F).

Lưu ý: E (sinh năm 2005), F (sinh năm 2007) là con chưa thành niên của ông A, là người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc) nên phải đảm bảo được hưởng ít nhất 2/3 suất thừa kế theo pháp luật, căn cứ theo điểm a khoản 1 Điều 644 BLDS 2015, cụ thể:

"Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này."

Phần di sản không được định đoạt trong di chúc (62,5 triệu đồng còn lại) được chia theo pháp luật.

Nếu không đảm bảo cho E, F được hưởng ít nhất 2/3 suất thừa kế theo pháp luật thì sẽ được lấy theo tỷ lệ từ phần mà bà B, bà H được hưởng theo di chúc để đảm bảo cho E, F được hưởng ít nhất 2/3 suất thừa kế theo pháp luật (theo điểm a khoản 1 Điều 644 BLDS 2015 nêu trên).