Có thể đơn phương ly hôn để chồng đi tìm hạnh phúc mới không?

Vợ chồng chi Hoa lấy nhau được 5 năm, do chị Hoa mang bệnh nên dù liên tục chạy chữa tốn nhiều tiền bạc, thời gian vẫn không có kết quả. Chị Hoa muốn nhận con nuôi song gia đình nhà chồng không đồng ý. Dù còn tình cảm với chồng nhưng chị Hoa không thể cố gắng thêm được nữa vì thấy mệt mỏi và bế tắc. Giờ chị có thể đơn phương ly hôn để chồng đi tìm hạnh phúc mới không? Chị Hoa đã tâm sự và nói về nguyện vọng của mình với hòa giải viên thôn K để nhờ tư vấn, giúp đỡ. Hòa giải viên K phải tư vấn như thế nào?

Trả lời:

Theo khoản 1 Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014: “Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn”.

Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định lLy hôn theo yêu cầu của một bên:

- Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

- Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.

- Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn của Cha, mẹ, người thân thích khác khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ, thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.

 Nội dung hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt quy định trong Điều 56 vừa nêu trên được hướng dẫn chi tiết tại mục 8 Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán ngày 23/12/2000, cụ thể như sau:

“a.1. Được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:

- Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

- Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

- Vợ chồng không chung thuỷ với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình;

a.2. Để có cơ sở nhận định đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được, thì phải căn cứ vào tình trạng hiện tại của vợ chồng đã đến mức trầm trọng như hướng dẫn tại điểm a.1 mục 8 này. Nếu thực tế cho thấy đã được nhắc nhở, hoà giải nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc vẫn tiếp tục sống ly thân, bỏ mặc nhau hoặc vẫn tiếp tục có hành vi ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau, thì có căn cứ để nhận định rằng đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được.

a.3. Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt”.

Như vậy, đối chiếu các quy định trên, chị Hoa có quyền đơn phương ly hôn và phải có các chứng cứ, tài liệu… để chứng minh cho việc hôn nhân giữa hai người đã đến mức độ trầm trọng, đời sống hôn nhân không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được thì tòa mới có thể xem xét giải quyết yêu cầu. Nếu xét thấy trường hợp của chị có đủ căn cứ cho ly hôn theo quy định của pháp luật thì tòa án sẽ quyết định cho ly hôn. Bên cạnh quy định pháp luật cần tư vấn theo yêu cầu của chị Hoa, hòa giải viên cần tìm hiểu rõ sự tình câu chuyện, tâm ý, nguyện vọng của chồng chị Hoa, gia đình hai bên, căn cứ đạo đức, văn hóa, truyền thống để hòa giải, giúp đỡ vợ chồng chị Hoa.

Nguyễn Văn Ngọc