Đối tượng quyền tác giả

Đối tượng quyền tác giả bao gồm tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng.

15/08/2021 - 17:22 GMT+7
 0  93
Theo dõi DocLuat trên Google News

MỤC LỤC

Theo khoản 7 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 nhấn mạnh: Tác phẩm là sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học thể hiện bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào. Như vậy, đối tượng quyền tác giả là các tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được sáng tạo được sáng tạo ra bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào. Để được bảo hộ quyền tác giả, tác phẩm phải đáp ứng hai điều kiện cơ bản như sau:

Thứ nhất, là kết quả của lao động sáng tạo: Chỉ có những kết quả của hoạt động tư duy mang tính sản sinh, sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học mới có thể trở thành đối tượng được bảo hộ quyền tác giả.

Thứ hai, được thể hiện dưới hình thức nhất định: Hình thức thể hiện của tác phẩm trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học vô cùng đa dạng và phong phú. Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả như sau:

- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác: Trong đó, tác phẩm thể hiện dưới dạng ký tự khác quy định tại điểm a khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm thể hiện bằng chữ nổi cho người khiếm thị, ký hiệu tốc ký và các ký hiệu tương tự thay cho chữ viết mà các đối tượng tiếp cận có thể sao chép được bằng nhiều hình thức khác nhau (Điều 7 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ năm 2009 về quyền tác giả, quyền liên quan).

- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác: Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm thể hiện bằng ngôn ngữ nói và phải được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định (Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

- Tác phẩm báo chí: Tác phẩm báo chí quy định tại điểm c khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm có nội dung độc lập và cấu tạo hoàn chỉnh, bao gồm các thể loại: Phóng sự, ghi nhanh, tường thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận, xã luận, chuyên luận, ký báo chí và các thể loại báo chí khác nhằm đăng, phát trên báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử hoặc các phương tiện khác (Điều 9 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

- Tác phẩm âm nhạc: Tác phẩm âm nhạc quy định tại điểm d khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn (Điều 10 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

- Tác phẩm sân khấu: Tác phẩm sân khấu quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, bao gồm: Chèo, tuồng, cải lương, múa rối, kịch nói, kịch dân ca, kịch hình thể, nhạc kịch, xiếc, tấu hài, tạp kỹ và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác (khoản 1 Điều 11 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

- Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự: Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự quy định tại điểm e khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm được thể hiện bằng hình ảnh động kết hợp hoặc không kết hợp với âm thanh và các phương tiện khác theo nguyên tắc của ngôn ngữ điện ảnh. Hình ảnh tĩnh được lấy ra từ một tác phẩm điện ảnh là một phần của tác phẩm điện ảnh đó (khoản 1 Điều 12 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

Tác phẩm điện ảnh có thể thuộc nhiều loại khác nhau: với những mục đích khác nhau (phim câm như phim của hề Sác - lô hoặc phim có lồng tiếng) thuộc các thể loại khác nhau (phim truyện, phim tài liệu, phim thời sự...) với độ dài và phương pháp làm phim khác nhau (phim "trực tiếp", phim hoạt hình) hay công nghệ áp dụng khác nhau (phim nhựa, video, đĩa DVD,...).

- Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng:

+ Tác phẩm tạo hình: Tác phẩm tạo hình quy định tại điểm g khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm được thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục như: Hội họa, đồ họa, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt và các hình thức thể hiện tương tự, tồn tại dưới dạng độc bản. Riêng đối với loại hình đồ họa, có thể được thể hiện tới phiên bản thứ 50, được đánh số thứ tự có chữ ký của tác giả (khoản 1 Điều 13 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

+ Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng: Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng quy định tại điểm g khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm được thể hiện bởi đường nét, màu sc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích, có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích, được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp như: Thiết kế đồ họa (hình thức thể hiện của biểu trưng, hệ thống nhận diện và bao bì sản phẩm), thiết kế thời trang, tạo dáng sản phẩm, thiết kế nội thất, trang trí (khoản 2 Điều 13 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

- Tác phẩm nhiếp ảnh: Tác phẩm nhiếp ảnh quy định tại điểm h khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm thể hiện hình ảnh thế giới khách quan trên vật liệu bắt sáng hoặc trên phương tiện mà hình ảnh được tạo ra, hay có thể được tạo ra bằng các phương pháp hóa học, điện tử hoặc phương pháp kỹ thuật khác. Tác phẩm nhiếp ảnh có thể có chú thích hoặc không có chú thích (Điều 14 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

Lưu ý: hình ảnh tĩnh được lấy ra từ một tác phẩm điện ảnh hay tương tự như điện ảnh không được coi là tác phẩm nhiếp ảnh mà là một phần của tác phẩm điện ảnh đó.

- Tác phẩm kiến trúc: Tác phẩm kiến trúc quy định tại điểm i khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm thuộc loại hình kiến trúc, bao gồm: Bản vẽ thiết kế kiến trúc về công trình hoặc tổ hợp các công trình, nội thất, phong cảnh và công trình kiến trúc (khoản 1 Điều 15 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

Tác phẩm kiến trúc được bảo hộ là bản vẽ thiết kế chứ không phải là bản thân các công trình xây dựng được xây dựng theo bản vẽ thiết kế đó. Do vậy, theo Pháp luật Việt Nam, việc tạo ra bản vẽ thiết kế theo hình dáng một ngôi nhà để xây dựng một ngôi nhà khác không phải là hành vi vi phạm quyền tác giả. Bởi, về bản chất đây là hành vi sao chép nội dung của ý tưởng sáng tạo chứ không phải sao chép hình thức thể hiện ý tưởng đó.

- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, công trình khoa học: Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ quy định tại điểm k khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ bao gồm họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, các loại công trình khoa học và kiến trúc (Điều 16 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018). Những đối tượng này chỉ được bảo hộ nếu chúng được tạo ra từ lao động mang tính sáng tạo. Do vậy, một bản đồ được tạo ra chỉ bởi công cụ kỹ thuật thì không được bảo hộ.

Ví dụ: Bản đô được máy tính lập từ những bức ảnh chụp từ vệ tinh.

Ngoài ra, họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ được bảo hộ quyền tác giả chỉ là những họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, các loại công trình khoa học và kiến trúc. Những tác phẩm thuộc dạng này nhưng không liên quan đến địa hình, công trình khoa học và kiến trúc có thể được bảo hộ như tác phẩm mỹ thuật tạo hình.

- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian:

Theo Điều 23 Luật Sở hữu trí tuệ, tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian là sáng tạo tập thể trên nền tảng truyền thống của một nhóm hoặc các cá nhân nhằm phản ánh khát vọng của cộng đồng, thể hiện tương xứng đặc điểm văn hoá và xã hội của họ, các tiêu chuẩn và giá trị được lưu truyền bằng cách mô phỏng hoặc bằng cách khác.

Theo Điều 18 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018 quy định:

+ Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian quy định tại điểm a khoản 1 Điều 23 của Luật sở hữu trí tuệ là các loại hình nghệ thuật ngôn từ.

+ Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian quy định tại các điểm b và c khoản 1 Điều 23 của Luật sở hữu trí tuệ là các loại hình nghệ thuật biểu diễn như chèo, tuồng, cải lương, múa rối, điệu hát, làn điệu âm nhạc; điệu múa, vở diễn, trò chơi dân gian, hội làng, các hình thức nghi lễ dân gian.

+ Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 23 của Luật sở hữu trí tuệ được bảo hộ không phụ thuộc vào việc định hình.

+ Sử dụng tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian quy định tại khoản 2 Điều 23 của Luật sở hữu trí tuệ là việc sưu tm, nghiên cứu, biểu diễn, giới thiệu giá trị đích thực của tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian.

+ Dn chiếu xuất xứ loại hình tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian quy định tại khoản 2 Điều 23 của Luật sở hữu trí tuệ là việc chỉ ra nguồn gốc, địa danh của cộng đồng cư dân nơi tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian được hình thành.

Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian được bảo hộ không phụ thuộc vào việc định hình tác phẩm (Khoản 3 Điều 18 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018).

- Chương tình máy tính, sưu tập dữ liệu:

+ Chương trình máy tính: là tập hợp các chỉ dẫn được thể hiện dưới dạng các lệnh, các mã, lược đồ hoặc bất kỳ dạng nào khác, khi gắn vào một phương tiện mà máy tính đọc được, có khả năng làm cho máy tính thực hiện được công việc hoặc đạt được một kết quả cụ thể. Theo quy định của pháp luật Việt Nam và nhiều quốc gia khác, chương trình máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học, dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy.

+ Sưu tập dữ liệu: là tập hợp có tính sáng tạo thể hiện ở sự tuyển chọn, sắp xếp các tư liệu dưới dạng điện tử hoặc dạng khác. Việc bảo hộ quyền tác giả đối với sưu tập dữ liệu không bao hàm chính các tư liệu đó, không được gây phương hại đến quyền tác giả của chính tư liệu đó.

Ngoài ra, đối tượng quyền tác giả còn có thể là những tác phẩm phái sinh - những tác phẩm được sáng tạo ra dựa trên cơ sở một tác phẩm gốc. Theo khoản 8 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.

Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Phản ứng của bạn là gì?

like

dislike

love

funny

angry

sad

wow